Trong những ngày qua, thế giới liên tiếp đưa ra cảnh báo khẩn cấp về biến thể Omicron – mà giới chức y tế lo ngại có thể lây lan trên toàn cầu và nhanh chóng vượt trội biến thể Delta – đến nay vẫn được cho là biến thể thống trị của virus SARS-CoV-2.
Triệu chứng điển hình
Mặc dù vẫn còn nhiều ẩn số về biến thể mới này nhưng các nhà khoa học cho biết, việc chứa một số lượng lớn đột biến có thể khiến nó lây lan mạnh mẽ hơn và né tránh được phản ứng miễn dịch của cơ thể người dễ dàng hơn so với các biến thể trước đó. Cho đến nay, Omicron vẫn chưa được phát hiện tại nhiều nước trên thế giới nhưng các chuyên gia y tế cho rằng, đó chỉ là vấn đề thời gian và điều quan trọng là phải tìm hiểu tất cả những gì có thể để chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với virus.
Hiện giới khoa học đang nỗ lực nghiên cứu để nắm bắt thêm thông tin về Omicron, từ cách thức nó lây lan, các triệu chứng và nguy cơ đến mức độ hiệu quả của vaccine hiện có trong đối phó virus. Kết quả dự kiến được công bố trong một vài tuần tới.
Phát biểu với Telegraph, bác sỹ Angelique Coetzee, Chủ tịch Hiệp hội Y tế Nam Phi (SAMA) cho biết, những bệnh nhân nhiễm biến thể Omicron xuất hiện các triệu chứng rất khác nhưng đều ở thể nhẹ. Hầu hết bệnh nhân mà bà Coetzee điều trị đều cảm thấy “rất mệt mỏi” và như vậy, tình trạng mệt mỏi quá mức đã trở thành triệu chứng điển hình. Mặt khác không có bệnh nhân nào trong số này bị mất vị giác hoặc khứu giác, đây là một trong những điểm đáng chú ý.
Đến thời điểm hiện tại, bác sỹ Angelique Coetzee đã tiếp nhận 20 bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính và nhiễm biến thể omicron, hầu hết là nam giới trẻ. Một nửa trong số này chưa được tiêm phòng vaccine ngừa Covid-19. Bà cho biết, bệnh nhân có thể đau cơ và mệt mỏi trong một hoặc 2 ngày, hoặc có thể ho nhẹ.
Bác sỹ Angelique Coetzee chia sẻ về một trường hợp đặc biệt mà bà chữa trị: “Bệnh nhân là một trẻ em gái khoảng 6 tuổi, có thân nhiệt cao và nhịp tim đập nhanh. Ban đầu tôi tự hỏi có nên tiếp nhận bệnh nhân này không, nhưng sau 2 ngày theo dõi tôi thấy cháu bé khá hơn rất nhiều”.
Bác sỹ này cho biết, tất cả bệnh nhân của bà đều rất khỏe mạnh nhưng vẫn lo ngại về việc những bệnh nhân lớn tuổi hoặc không được tiêm phòng có thể bị virus tấn công nghiêm trọng hơn, đặc biệt là người có bệnh lý nền như tiểu đường hoặc tim mạch. “Điều chúng tôi lo ngại là khi 2 nhóm này nhiễm biến thể mới. Chúng ta có thể chứng kiến nhiều trường hợp mắc bệnh nặng”.
Một số chuyên gia cho rằng, nếu Omicron không gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, ngay cả ở những người chưa được tiêm chủng, điều đó có thể thấy virus đang chuyển sang giai đoạn “bệnh đặc hữu” – nghĩa là virus vẫn xuất hiện nhưng theo cách dễ dàng kiểm soát hơn.
Tiến sĩ Eric Topol, giám đốc và là người sáng lập Viện Nghiên cứu Scripps cho biết: “Đây có thể là tin tức bớt lo ngại nhất về biến thể mới nếu điều này thực sự được xác thông qua việc theo dõi tất cả các trường hợp bị nhiễm. Rất ít người nghĩ rằng, biến thể siêu đột biến Omicron có thể giảm độc lực”.
Tuy vậy, vẫn còn quá sớm để xác định liệu những đánh giá ban đầu của bác sỹ Coetzee có chính xác hay không. Điều đáng lưu ý là các bệnh nhân mà bà tiếp nhận hầu hết là những người trẻ khỏe, ít khả năng xuất hiện triệu chứng nặng bất kể họ nhiễm biến thể nào.
Biến thể siêu đột biến nguy hiểm hơn Delta xuất hiện, các nước đối phó ra sao?
VOV.VN – Việc Nam Phi thống báo phát hiện biến thể mới của virus SARS-CoV-2 có khả năng lây nhiễm cao hơn biến thể Delta, đã gây ra làn sóng phản ứng mạnh mẽ trên toàn thế giới. Nhiều quốc gia ngay lập tức áp đặt hạn chế đi lại hoặc cấm du khách đến từ một số quốc gia ở miền Nam châu Phi.
Omicron có thể đã tiến hóa ở người nhiễm HIV
Theodora Hatziioannou, một nhà virus học tại Đại học Rockefeller ở New York cho biết, Omicron chứa hơn 30 đột biến trong protein gai – bộ phận mà virus dùng để liên kết với các tế bào người. Các đột biến đặc biệt của biến thể làm gia tăng dự đoán rằng virus đã phát triển lần đầu tiên trong cơ thể của một người bị HIV – người có hệ miễn dịch quá yếu và khó ngăn chặn nó một cách nhanh chóng.
Thay vì bị loại bỏ trong một vài ngày, virus có thể đã tồn tại trong cơ thể bệnh nhân này hàng tháng và suốt thời gian đó nó phát triển để đạt được khả năng lẩn tránh kháng thể của con người. Tiến sỹ Theodora Hatziioannou cho biết, biến thể Omicron chứa rất nhiều đột biến liên quan đến việc tăng cường khả năng chống lại kháng thể.
Hatziioannou và các đồng nghiệp của bà có thể tạo ra các protein gai đột biến trong phòng thí nghiệm để tạo ra những virus có khả năng chống lại kháng thể ngừa bệnh Covid-19. Bà cho biết, Omicron có nhiều đột biến tương tự như những đột biến mà nhóm của bà đang nghiên cứu. “Sự trung hợp này khá ấn tượng”, bà Hatziioannou nói.
Phát hiện nói trên khiến bà Hatziioannou lo ngại rằng Omicron có thể né tránh một số kháng thể của con người được tạo ra từ việc tiêm vaccine hoặc từ việc hồi phục sau khi khỏi bệnh. Bà dự đoán một số phương pháp điều trị bằng kháng thể có thể không có tác dụng đối với Omicron vì đột biến trên protein gai sẽ giúp bảo vệ chúng.
Theo nhà nghiên cứu này, vaccine được kỳ vọng sẽ cung cấp một số biện pháp bảo vệ trước biến thể Omicron vì chúng không chỉ kích thích việc sản sinh kháng thể mà còn giúp các tế bào miễn dịch tấn công những tế bào nhiễm virus. Các protein đột biến của virus không làm giảm phản ứng của những tế bào miễn dịch này.
Bà lưu ý, việc tiêm mũi tăng cường có thể giúp gia tăng lượng kháng thể, cho phép cơ thể của người bệnh chống lại các biến thể mới như Omicron. Hiện không có bằng chứng nào cho thấy Omicron gây ra các triệu chứng nặng hơn những biến thể trước. Vã cũng chưa rõ nó có thể lây từ người sang người một cách nhanh chóng hay không.
Một số biến thể trước đó, chẳng hạn như Beta và Mu, đã phát triển khả năng mạnh mẽ để né tránh hệ miễn dịch. Nhưng chúng chưa bao giờ trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với thế giới vì t khả năng lây nhiễm thấp./.
